ÜMİT ÜLGEN: ÇÖPLER KÖYÜ ALTIN MADENİ

Yazar Ümit Ülgen - Erzincan/İliç

22 04 2007

Erzincan ili İliç ilçesi Çöpler köyünde 100 yıl öncesinden altın ve bakır ocakları var. Bu ocaklar birbirine taş yollarla bağlı. Cumhuriyet’ten sonra 1950’den 1980’e kadar bu bölgede manganez çıkarıldı. Altın madeninin olduğu Çöpler köyü Erzincan’a 117 km, ilçe merkezi İliç’e 8 km’dir. 1994’e kadar yerli firma izin alıyor. 2000 yılında MTA’dan emekli bir mühendis Çukurdere madencilik firmasıyla devralıyor. Amerikalı mr. Dick’le(2000 yılında 3-4 kez bölgeye geldi) anlaşarak Amerikalının kurduğu Anatolia Minerals’e %100’ünü devrediyorlar. Anatolia Mühendislik’in yönetim kurulunda 3 Türk var. 1- Erden Yüksel- Ortak yönetici- 40 yıllık deneyimli mühendis 2- Firuz Alizade- Üye- Türkiye jeoloji ve maden potansiyeli uzmanı 3- İlhan Poyraz- Üye- Anatolia’nın taşeron firması olan Çukurdere Madenciliğin ortağı ve başkan yardımcısı İlhan Poyraz bölge halkı ve şirketin İliç’teki işleri ile ilgilenen tek yönetici. Erzincan Bld. Bşk., milletvekilleri, İliç, Kemaliye Bld. Başkanları, kaymakamlar, ilçe parti başkanları, yerel gazeteciler, muhtarlar, il genel meclisi üyeleri dahil onlarca kişiyi 3 periyotta Amerika’ya götürdüler. İkna turu düzenlediler. Madencilikten anlayan bir kişi bu turlara götürülmedi. Bir maden mühendisi götürülseydi, siyanürle altın çıkarma yönteminin çevreyi zehirleyip zehirlemediğini anlama açısından yararlı olurdu. Ama bilgili bir insanın götürülmemesinde kasıt olabilir. Bu 3 seyahatin masrafı toplam 205.000 dolar tutmuştur. Bölgede 1994’te ilk izin alan şirket, yasada olmadığı için ÇED raporu almadan çalışmalara başlamıştı. Yeni çıkan yasayla, ÇED raporu alınabilmesi için bölge halkının açık bir toplantıda onayı alınmak zorunda kalındığı için halkı ikna etmeye çalışıyorlar. Şirket, Çöpler köyünü 5 km öteye taşımak için gerekli izinleri il genel meclisinden aldı. Çöpler köyü toprakları 990 dönümdür. Yabancı şirket bunun 150 dönümünü, dönümü 5000 ytl’den satın aldı. Arama yaptığı yerde sondajlar sonucu tahmin edilen altın miktarı 125 ila 180 ton arası. Türkiye’deki en büyük altın madeni yatağı. Şirket Çöpler köyü dışında Sabırlı, Bağıştaş, Yakuplu ve Kabataş köylerini de kapsayacak şekilde çalışmalarını genişletmek istiyor. Çukurdere madencilik, 2006 yılında bölge halkına yönelik hazırlanan ikna projesini uluslar arası SRK’ya bağlı SRK danışmanlık ve mühendislik A.Ş’ye yaptırmıştır. Anatolia Mİnerals development LTD( AMDL), madeni %100 üzerine aldıktan sonra 2001 yılında dünyanın en büyük maden firması olan ünlü Yahudi ailesi Rothschild’e ait Rio- Tinto ile anlaşma yapıyor. Bu anlaşma ile Rio-Tinto yıllık 500 000 dolar harcayacak. Anatolia Minerals ise 216 000 dolar harcayacak. Ayrıca 25 milyon dolar kredi kullanılacak. Bunun karşılığında Rio-Tinto gelirin % 66.7’sini alacak. Anatolia Minerals ise 1.5 milyar dolar alacak. Rio- Tinto’nun ortakları arasında İngiliz Kraliyet ailesi var. Ayrıca Türkiye’de bulunan yabancı bankalarında Rio-Tinto’da hisseleri var. Geçen yaz kredi için yabancı bankacılar gelip bölgeyi incelediler. HSBC bankın da ortağı Rio-Tinto. Dünyada altın ve gümüşün %100’ü, diğer madenlerin %50’si aynı soydan gelen aşağıdaki 3 aile şirkete aittir. Bu ailelerin kökü 1600 yılında Frankfurt’ta birleşmektedir. Yahudi kökenlidirler. 1- Rio-Tinto Rotschild 2- Billiton BHP ( Shell) Goldshild 3- Anglo American AAC Oppenheimer 1- %100 yabancı şirket çıkardıkları madenin beyan ettikleri miktarın ocak başı fiyatının %2’sini devlete vereceklerdir. 2- KDV ödemeyecekler. 3- İkna masraflarını vergiden düşecek. 4- Altını alıp posasını bırakıp gidecekler. 5- Siyanürle altın çıkaracaklar. 6- Ekolojik denge bozulacak. Altın madeni çıkarıldıktan sonra bırakılacak pislik nasıl temizlenecek? Bozulan yaşam alanlarını kim eski haline getirecek? Kimin gücü yetecek?Bölge halkına iş verilecek vaadiyle ses çıkarmaması isteniyor. 4.5 yıl 300-400 kişinin asgari ücretle çalışması ve %2’lik pay hiçbirşey değildir. Bölgenin %98 zenginliğini alıp zehirlenmiş, kirlenmiş ve bozulmuş bir şekilde bırakıp gidecekler.